Boerenlandvogels binnenkort alleen nog in het museum te zien

Momenteel is in het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam de tentoonstelling ‘Vervlogen tijden? – weidevogelportretten door Rafael Martig – te zien. De portretten stellen de vraag ‘Hoe lang duurt het nog voordat we de Nederlandse weidevogels alleen nog in natuurhistorische musea kunnen zien?’. Partners van het Actieplan Boerenlandvogels vragen zich inmiddels echt af of dit de toekomst gaat zijn van de grutto en de veldleeuwerik in Zuid-Holland. De provincie lijkt er namelijk geen geld meer voor over te hebben.

In 2018 werd door de Provincie het breed gedragen Actieplan Boerenlandvogels gepresenteerd. Met dit vooruitstrevende plan liep Zuid-Holland voorop met de bescherming van vogels die vanouds in boerenweiden en op boerenerven voorkomen, zoals de grutto, de kievit, de leeuwerik en de boerenzwaluw. Uniek aan het plan was de brede coalitie van ondertekenaars; boeren, natuurverenigingen, natuurorganisaties en vrijwilligersgroepen. Gezamenlijk met de provincie hebben deze partijen veel tijd geïnvesteerd in het opstellen van een actieplan met concrete stappen om de boerenlandvogels in Zuid-Holland te redden. Dit is hard nodig want sommige soorten gaan de laatste jaren zo hard achteruit, dat uitsterven dreigt. Tot grote zorgen van de boeren en natuurorganisaties blijkt echter dat provincie Zuid-Holland vanaf volgend jaar geen geld meer heeft gereserveerd voor de uitvoering van het Actieplan. Samen roepen zij de politiek op om dit te repareren.

Lege polders

Anneklaar Wijnants zet zich namens Natuurmonumenten in voor het behoud van de weidevogels in Zuid-Holland. “In mijn jeugd woonden wij middenin boeren polderland en het geluid van grutto’s was mij even vertrouwd als lief. Ik moet er niet aan denken dat we deze weidevogels over een paar jaar echt alleen nog in het museum kunnen horen. De typische alarmroep van de grutto of de jubelzang van de veldleeuwerik hoor gewoon bij het Hollandse polderlandschap. En daar waar grutto’s broeden, weet je: hier is het rijk aan bloemen, insecten en ander leven. Een landschap zonder dit geluid klinkt dus niet alleen leeg en doods, maar is dat ook echt” aldus Anneklaar.

Ambities

Volgens het plan krijgen boeren en natuurorganisaties nu extra geld wanneer zij maatregelen nemen voor boerenlandvogels op hun land. Denk daarbij aan het zorgen voor een hoger grondwaterpeil (weidevogels houden van vochtige grond), zorgen voor extra insectenrijke kruiden en pas maaien wanneer de weidevogelkuikens uitgevlogen zijn. Dat is goed voor de vogels, maar ook voor diverse andere ambities van de provincie bijvoorbeeld het tegengaan van verdroging en bodemdaling, stikstofreductie en natuurlijk versterken van de biodiversiteit.

Structureel geld

Afgelopen voorjaar, tijdens de begrotingsbehandeling van de provincie, vroeg een brede meerderheid van politieke partijen bij de provincie om op zoek te gaan naar meer geld, waaronder de huidige collegepartijen CDA, PvdA en VVD. Het actieplan voorziet ook in een financiële compensatie voor agrariërs naast de compensatie uit het ANBl. Zonder deze tegemoetkoming wordt het voor agrariërs lastiger om maatregelen uit te voeren. Structureel geld is essentieel om de weidevogelstand in Zuid-Holland te behouden en blijvend te versterken.

 

Samenhangende aanpak

Het Actieplan Boerenlandvogels beslaat een periode van 2019 t/m 2027. De activiteiten zijn gericht op landbouwgrond, natuurgebieden en de inzet van vrijwilligers. De acties zijn gespecificeerd naar de verschillende regio’s in de provincie. Dat er acties voor zowel landbouw als natuur zijn, zorgt voor een samenhangende aanpak. De provincie vraagt de partijen dan ook nadrukkelijk om samen te kijken waar de maatregelen op boerenland en in natuurgebieden elkaar kunnen versterken.

Investering

In het Actieplan Boerenlandvogels zijn eenmalige investeringen en een jaarlijkse bijdrage opgenomen. De eenmalige investeringen komen vooral ten goede aan inrichtingsmaatregelen. De jaarlijkse middelen zijn nodig om boeren tegemoet te komen in de extra kosten. Het is belangrijk de samenhang tussen de maatregelen uit het plan te erkennen en daar ook adequate middelen voor beschikbaar te stellen.

In de nieuwe plannen & budgetten van de provincie lijkt er geen aandacht of bijdrage meer beschikbaar te zijn voor de uitvoering van het plan. ‘Onbegrijpelijk’ stelt ook Alex Ouwehand van de Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland. “Het vorige college heeft een eenmalige bijdrage weten veilig te stellen voor de uitvoering van dit plan, maar dat is maar een deel van het noodzakelijke budget tot 2027. Als het huidige college dit niet voortzet dan zal die bijdrage en alle inzet van de betrokken partners voor niets zijn geweest, met de weidevogels als grote verliezer. Voor een echt effectieve aanpak is een meerjarige commitment van alle partijen noodzakelijk.”