Mol
Een échte bodembewoner, de mol. Volledig gewend aan leven in het donker. Boven de grond heeft ie bijna een brilletje nodig om iets te zien. Lees hier alles over dit mysterieuze zoogdier: herkenning, leefwijze, verspreiding en bescherming.
Herkenning
Een mol is niet te verwarren met een ander dier. Er bestaat in Nederland ook maar 1 soort mol, de Talpa europaea. Het is een zoogdier dat zijn hele leven onder de grond doorbrengt. Hij heeft een grijszwarte vacht, piepkleine ogen en enorme graafpoten aan de voorkant.
Kenmerken:
- lengte 11 tot 20 centimeter
- gewicht: 60 - 140 gram
- grote graafhanden als voorpoten, beide met vier vingers, puntige nagels en een duimpje
- kleine ogen waarmee hij slecht ziet, maar hij is niet blind
- spitse, slurfvormige snuit
- grijszwarte, korte vacht
Waar komt de mol voor?
Heel simpel: overal waar hij kan graven komt de mol voor. Hij heeft een voorkeur voor loofbossen en graslanden, maar ook in tuinen, parken en boomgaarden vind je hem. Van Europa tot Rusland, maar niet in Ierland, Zuid-Europa, het grootste deel van Scandinavië en IJsland. In Nederland zie je hem bijna overal, behalve op de Waddeneilanden.
Hoe leeft een mol?
Hij blijft het liefst in zijn donkere gangenstelsel en werkt daarbij regelmatig de bekende bult grond naar boven. Tuinliefhebbers zijn er meestal niet zo blij mee, al dat gegraaf in hun tuintje. Maar vogels zijn er wél blij mee. Want in die kale hopen zand zitten veel beestjes die op hun menu staan. Gedekte tafel!
Zijn hele drie jaar durende leven graaft en onderhoudt hij zijn gangenstelsel onder de grond, in zijn eentje. Alleen in de paartijd, van februari tot april, verlaat hij zijn territorium om een soortgenoot te zoeken. Na de paring duurt het zo’n 28 dagen voor het vrouwtje jongen krijgt. Zij zorgt in haar eentje voor de 3 tot 6 jongen, die in een nest in haar eigen gangenstelsel groot worden.
Na twee maanden zijn de jongen volgroeid en moeten ze op eigen benen staan. Dat is een van de zeldzame momenten waarbij ze bovengronds komen. Uit het nest graven ze een gang recht omhoog, klimmen boven de grond en gaan op zoek naar een eigen territorium. Een goed moment om eens een mol te treffen, zo tussen mei en juli!
Wat eet de mol?
Dagelijks kruipt hij door zijn gangen op zoek naar voedsel. Het liefst eet hij regenwormen, daar is hij dol op. Maar als er andere hapjes voor zijn neus komen, eet hij die ook. Zijn gangen zijn een ideale val voor kleine dieren die door het plafond komen vallen: insecten, spinnen, slakken of zelfs jonge muizen.
Ook legt hij wel een voorraadje aan, voor als er wat minder te eten is. Met een beet achter de kop verlamt hij zijn prooi, waardoor deze lang houdbaar wordt maar niet kan wegkruipen.
Bescherming van de mol
Mathiska Lont, boswachter in De Wieden, vertelt waarom we blij moeten zijn met de mol in natuurgebieden en in onze tuin.
“Veel mensen houden niet van mollen en doen er alles aan om hem/haar te verjagen. Maar eigenlijk zou je superblij moeten zijn dat ze je jouw tuin hebben uitgekozen om te komen wonen. Dat betekent namelijk dat de bodem van je tuin in goede conditie is. Want als er een mol wil leven, dan zijn er veel wormen, het lievelingsvoedsel van de mol. En wormen zijn goed voor je bodem, ze maken in de grond een fijnmazig netwerk van piepkleine gangetjes waar lucht en water makkelijk de grond in of uit kan. Dat is goed nieuws met al die buien.”
En wat nou als je die bulten niet mooi vindt in je tuin? Daar weet Mathiska wel wat op.
“Vind je de bulten in je tuin niet mooi, verspreid dan de vrijgekomen grond met een hark. Behálve de grootste bult: hier kan de kraamkamer in zitten. Laat deze met rust zodat de jongen veilig groot kunnen worden, slechts 2% van de jongen wordt volwassen. Als de jongen groot zijn verlaten ze het nest via de bult en gaan op zoek naar een nieuw gebied. Dit doen ze bovengronds, een buitenkansje om ze eens goed te bewonderen.”
Weetjes over de mol
- een mol eet per dag de helft van zijn eigen gewicht
- hij graaft met een snelheid van 12 tot 15 meter per uur
- de haren van een mol zijn kantelbaar. Dus als hij achteruit moet lopen in zijn gangen, strijkt hij niet tegen zijn haren in.
- Om te voorkomen dat zijn oren dicht gaan zitten met zand tijdens het graven, heeft hij inwendige oorschelpen en er zit een gordijntje van haren voor de opening.
- Een mol wordt gemiddeld 3 jaar oud