Ga direct naar inhoud
Nieuws

De lepelaar, van kuiken tot wereldreiziger

26 augustus 2025 | Cynthia Borras

Van dichtbij lijken jonge lepelaars misschien allemaal hetzelfde, maar dankzij kleurringen blijken ze stuk voor stuk unieke wereldreizigers. Hun trektochten verbinden niet alleen Nederland met West-Afrika, maar ook de mensen die hen onderweg volgen. Ontdek hoe een klein ringetje een groot verhaal vertelt.

Lepelaar

Het ringen van jonge lepelaars

Sinds 1992 broeden er lepelaars op Schiermonnikoog. Al snel begon de Werkgroep Lepelaar met het kleurringen van de kuikens. Wanneer de jonge vogels bijna kunnen vliegen, verzamelen ze zich in zogenaamde ‘’kuiken-crèches’’. Dit is het moment waarop onderzoekers en vrijwilligers de kuikens ringen. Tijdens dit proces worden gewicht, vleugel- en pootlengte gemeten. Ook wordt een klein bloedmonster genomen om het geslacht en het voedsel van de kuikens te achterhalen. Het is bijzonder om de jonge lepelaars van zo dichtbij te zien. Hoewel ze op het eerste gezicht vooral verschillen in leeftijd en grootte, hebben ze verrassend uiteenlopende karakters. Sommige kuikens ondergaan het ringen rustig, terwijl anderen zich hevig verzetten, proberen los te worstelen of zelfs in handen bijten. Misschien zegt dit iets over hoe ondernemend ze later zullen zijn tijdens hun trektochten naar het zuiden. Zal een rustige vogel ook rustig naar het zuiden trekken, beetje bij beetje en wellicht niet zo snel en ver als de felle rakkers? Dit is een van de vele vragen die beantwoord kunnen worden door lepelaars te ringen.

Kuiken in weegzak

Kuiken in weegzak

Iedere lepelaar een individu

Dankzij de kleurringen krijgt iedere lepelaar een unieke code en wordt zo een herkenbaar individu. Vrijwilligers en vogelliefhebbers in Nederland en langs de trekroute naar West-Afrika lezen deze ringen af met telescopen en camera’s. Wanneer iemand een geringde lepelaar doorgeeft aan de Werkgroep Lepelaar, ontvangt hij of zij informatie over de levensloop van die vogel: geboorteplaats, leeftijd en alle plekken waar de vogel is waargenomen. Sommige lepelaars blijven schuw en worden zelden gezien buiten hun broedgebied. Andere vogels duiken jaar na jaar op dezelfde plekken op, soms zelfs gezien door dezelfde mensen. Zo groeit er een rijk archief vol reisverhalen van individuele lepelaars.

Vliegende lepelaars

Lepelaars op trek

Lepelaars verbinden mensen wereldwijd

Door dit netwerk ontstaat niet alleen kennis, maar ook verbondenheid. In Nederland spreken we van ‘’onze lepelaars’’, maar waarnemers en natuurbeschermers in West-Afrika noemen ze net zo goed ‘’onze lepelaars’’. Op die manier verbinden deze vogels mensen uit verschillende landen en culturen met elkaar. Bovendien helpt de gedeelde informatie bij het beschermen van de gebieden die de lepelaars tijdens hun trek en overwintering nodig hebben.

Bezoek voor meer informatie de website van Werkgroep Lepelaar en volg hier de trek van de gezenderde lepelaars.

Cynthia Borras
Cynthia Borras