Column] Beestjes van De Bruin - Wielwebben

Als ik in de nazomer het veld in ga voel ik met altijd wat bezwaard. Ik ontkom er niet aan om vele spinnenwebben kapot te lopen. Het Fochteloërveen hangt in deze tijd helemaal vol met webben van de kruisspin, de wespspin, de marmerspin, de komkommerspin en van nog veel meer. 

Het spinnenweb is iets wat mij fascineert. Spinzijde is sterker dan staal en taaier dan kevlar. Wij mensen met al onze technologie hebben de spin nog nooit kunnen evenaren om zo’n sterk en taai materiaal te maken. Stel er zou een spinnenweb zijn ter grootte van een voetbalveld met draden van 1 cm dik. Dit web zou zonder problemen een Boeing 747 kunnen vangen die er met 900 km/uur in vliegt.

Kijken we beter naar een spinnenweb dan blijkt dat de spin allerlei verschillende draden maakt. De één is kleverig, de andere elastisch of sterk en natuurlijk maken ze ook niet-kleverige draden waar de spin zelf overheen loopt. En ze maken signaaldraden die de spin waarschuwt als er een prooi in het web zit. Wat echt gaaf is, is dat ze ook draden kunnen maken die ultraviolet licht weerkaatsen zodat vogels het web kunnen zien. Dit trucje heeft een bedrijf kunnen toepassen in glas zodat vogels zich niet te pletter vliegen. Mooi toch?

Ook bij de paring en de balts wordt er weer een speciale draad gebruikt. Het mannetje maakt deze draad vast aan het wielweb van het vrouwtje. Via de draad geeft hij signalen aan het vrouwtje als het vrouwtje paringsbereid is gaat ze zich bewegingsloos aan deze draad hangen en kan de paring plaatsvinden. Enkele weken na de paring zwelt het achterlijf van het vrouwtje sterk op. Dan, op een mooie septemberavond, verlaat het vrouwtje het web en maakt een cocon, wederom van spinsel. Zodra de jonge spinnen zelfstandig zijn, klimmen ze omhoog aan een stengel en spinnen een draad. De draad wordt opgepakt door de wind en wordt langer en langer tot uiteindelijk de jonge spin door de wind wordt meegenomen. Dit fenomeen wordt ook wel herfstdraden genoemd. 

Ik vind vooral de wielwebben mooi van bijvoorbeeld de kruisspin en de viervlekwielwebspin. Deze beide spinnen zijn zeer algemeen in het Fochteloërveen. Kom je de komende tijd in het veen, let dan eens op zo’n mooi wielweb. Zit de spin in het midden zoals de kruisspin? Of is het web leeg en herken je een signaaldraad? Als je die volgt kom je waarschijnlijk uit bij een viervlekwielwebspin. Of misschien zie of voel je de herfstdraden tijdens je fiets- of wandeltocht. Denk dan maar aan die jonge spin die zich mee laat voeren met de wind.