Hoe gaat het met de broedvogels op Griend? (Blog 2)

Broedende sterns en meeuwen

Hoe vergaat het de grote stern? In 2022 zijn de sterns op vrijwel alle broedplaatsen in Nederland getroffen door het vogelgriepvirus. Duizenden vogels stierven. Dit jaar is het aantal vogels bij het eiland opvallend gering. We tellen maximaal 590 grote sterns. Net terug uit de Afrikaanse wintergebieden vertoont de grote stern zich aanvankelijk in groepen op het wad bij het eiland. Eind april-begin mei nemen normaal gesproken de grote sterns het broedgebied in bezit en leggen ze hun eerste eieren. Maar dit jaar vertonen ze zich niet in het broedgebied. Inmiddels hebben wij de hoop opgegeven dat er in 2023 nog grote sterns op Griend zullen broeden. Dit is, voor zover we weten, de eerste keer dat deze prachtige soort op Griend niet tot broeden komt. Ook in andere traditionele koloniegebieden, zoals op Texel, is de soort op veel plaatsen afwezig. Landelijk is het aantal broedparen meer dan gehalveerd.

De visdieven hebben zich met ongeveer 200 broedparen weer op hun traditionele broedplaats rond het huisje gevestigd. Voor deze soort is de broedpopulatie vergelijkbaar met vorig jaar. Ook het aantal broedende noordse sterns is (met ongeveer 30 paren) aan de lage kant in vergelijking met voorgaande jaren.

Vogelgriep

Inmiddels komen er uit verschillende Nederlandse broedplaatsen alarmerende berichten over sterfte onder kokmeeuwen als gevolg van het vogelgriepvirus. Wordt het nu een rampjaar voor deze soort? Tot nu toe lijkt de situatie op Griend “normaal”, dat wil zeggen het aantal broedparen van de kokmeeuw (ongeveer 7000) is vergelijkbaar met dat van vorig jaar. Af en toe wordt er wel een dode vogel gevonden met verdachte verschijnselen. Naast zieke kokmeeuwen zien we soms ook een stervende eidereend, zilvermeeuw of rotgans. Om zekerheid te krijgen over de doodsoorzaak sturen wij een dode kokmeeuw voor onderzoek. Helaas, de vogel wordt positief getest en is een slachtoffer van vogelgriep. Ook voor de kokmeeuw houden we ons hart nu vast. Blijft de sterfte beperkt tot enkelingen of moeten we vrezen voor een grote uitbarsting van de ziekte zoals elders in het land en vorig jaar bij de grote stern. Naast de dreigende vogelgriep hebben de kokmeeuwen ook sterk te lijden onder de alsmaar uitdijende kolonie zilvermeeuwen. Een aantal zilvermeeuwen heeft zich in het roven van eieren gespecialiseerd en het aantal leeggeroofde nesten neemt zienderogen toe. Ook onder de jonge vogels zal een aanzienlijk deel straks een prooi voor de zilvermeeuwen worden.

Wadvogels

Naast alle sombere ontwikkelingen bij de sterns en de meeuwen genieten wij van het prachtige weidse waddenlandschap en van de grote aantallen steltlopers die zich tijdens vloed bij het eiland concentreren. Veel soorten hebben een opvallend ruiproces doorgemaakt waarbij het winterse verenkleed is ingeruild voor een kleuriger zomerkleed. Bonte strandlopers met mooie zwarte buikjes en dieprode rosse grutto’s. Inmiddels is een groot deel naar de broedgebieden in het noorden vertrokken. De meest noordelijk broedende soorten gaan als laatsten, ze moeten wachten tot de broedgebieden sneeuwvrij zijn.

Bijzondere vondst

Dat Griend een bewogen historie achter de rug heeft is algemeen bekend. Ooit was het een groot eiland met een kleine nederzetting. In de loop der eeuwen nam het in grootte af en verdwenen de vaste bewoners, tot het eiland alleen nog door vogels en zeehonden werd bewoond. En natuurlijk door vogelwachters en een enkele onderzoeker. Het is boeiend om de historie van Griend te kennen, maar het is nog leuker wanneer je daar als vogelwachter op het strand de resten van vindt, zoals de gebakken voet van een laatmiddeleeuwse pot.