Vleesetende planten op Huis ter Heide
In het vennengebied van Huis ter Heide, ten noorden van Tilburg, bloeit nu het loos blaasjeskruid met haar geeloranje bloemen. Deze bijzondere waterplant voedt zich met waterbeestjes. En het is niet de enige ‘carnivoor’ bij het Leikeven.
Zoete insectenlokker
Op de voedselarme venoevers groeit ook de kleine zonnedauw. Dit roodbruinachtige plantje heeft een rozet van spatelvormige bladeren. De bladrand heeft veel kleine tentakels die zoete kleverige druppeltjes produceren. Hiermee lokt en vangt de zonnedauw haar prooi. Insecten komen op de zoete geur af en blijven aan de tentakels plakken. Langzaam vouwt het blad zich om de prooi heen en verteert met behulp van enzymen het insect. De voedingsstoffen die dan vrijkomen worden door de plant opgenomen. Een slimme overlevingsstrategie op bodems die weinig voedingsstoffen bevatten.
Vacuümzuiger
Het loos blaasjeskruid heeft zich daar dus net als de kleine zonnedauw op aangepast. Zij kan met haar stengels en blad wel wat voedingsstoffen uit het water halen, maar vult haar dieet aan met insecten. Met afsluitbare blaasjes vangt de plant kleine waterinsecten zoals muggenlarven, watervlooien en andere eencellige diertjes. In het blaasje creëert de plant een vacuüm. Als een prooi een trilhaar op de afsluitklep van het blaasje aanraakt, schiet het klepje open en wordt het vacuüm opgeheven. Het diertje wordt daardoor samen met water krachtig naar binnen gezogen. De vertering begint en de voedingsstoffen komen vrij.
Het loos blaasjeskruid bloeit vanaf juni tot eind augustus
Plan Lobelia
Loos blaasjeskruid en de kleine zonnedauw hebben inmiddels verschillende groeiplaatsen in het Leikeven. En dat terwijl hun toekomst er eind jaren tachtig een stuk minder rooskleurig uitzag. Het van oorsprong voedselarme ven was toen voor een heel groot deel drooggelegd en ontgonnen voor intensieve landbouw. Het deel van het ven dat nog restte, was verontreinigd met voedselrijk water uit de agrarische percelen. Veel bijzondere planten en dieren dreigden te verdwijnen door verdroging, verzuring en vermesting van hun leefgebied. Daarom heeft Natuurmonumenten in 1993 het Leikeven helemaal opgeschoond en is er in ruim 18 jaar gewerkt aan het verbeteren van de waterhuishouding in het gebied en het terugkrijgen van de voedselarme situatie. Met de uitvoering van dit 'Plan Lobelia' werden landbouwgronden weer afgegraven tot ondiepe vennen. De voedselrijke toplaag werd afgevoerd uit het gebied.
Duurzaam natuurherstel
Dankzij dit natuurherstel hebben verschillende soorten zich weten te handhaven en zijn er planten en dieren teruggekeerd. Toch betekent dat niet dat ze uit de gevarenzone zijn. Verdroging door wateronttrekkingen in de omgeving en de verzurende effecten van te veel stikstof in de bodem, tasten hun leefgebied nog steeds aan. Natuurmonumenten blijft er dus op wijzen dat deze drukfactoren omlaag moeten. Want alleen zo kan de natuur zich duurzaam herstellen en kunnen we blijven genieten van deze kleine wondertjes van de natuur.
Wandelen door Huis ter Heide
Wil je het vennengebied zelf eens bezoeken? Kies dan eens de route door het zuidelijk deel van Huis ter Heide. Deze komt ook langs het Leikeven.
