Nieuw stikstofplan haalt Nederland nog niet van het slot
Het stikstofplan wat IPO, LTO, de Unie van Waterschappen, VNG en NAJK vandaag presenteerden schetst een aantal stappen in de goede richting. Maar om weer vergunningen te kunnen verlenen is het noodzakelijk dat er al op korte termijn stevige stikstofemissiereductie zal plaatsvinden die ook juridisch geborgd is.
Wat dat laatste betreft is het goed dat de partijen spreken over wettelijk vast te leggen sancties als de emissienormen in 2030 en 2035 niet gehaald worden, zoals vergunningen intrekken en korting van dierrechten. Toch is het plan nog onvoldoende om Nederland van het slot te halen. Het is bijvoorbeeld nog onduidelijk wat die normen inhouden en of ze voldoende zijn. Dat concluderen VNO-NCW, Natuurmonumenten, Bouwend Nederland en Natuur & Milieu.
Zonder stevig stikstofbeleid herstelt de natuur niet en blijft de vergunningverlening op slot. Die komt pas weer op gang als het kabinet maatregelen neemt die juridisch hard maken dat de stikstofuitstoot daalt, zodat activiteiten niet tot verslechtering van de natuur leiden. Dat is een harde eis uit Europese regels, en daar blijft de rechter op toetsen.
De vier organisaties waarderen het dat ook andere maatschappelijke partijen het urgente probleem van het uitblijvende stikstofbeleid erkennen en zelf aan tafel zijn gegaan. En met goede intenties tot een eerste uitwerking zijn gekomen.
Nog veel onduidelijk
Belangrijke vragen worden in het plan echter nog niet concreet genoeg beantwoord, zoals: komt er een wettelijke norm voor emissiereductie op het niveau van veehouders in 2030? Hoeveel reductie levert die norm op (welk percentage in 2030?) en hoe krijgt die vorm? Welke financiële middelen en opties zijn er nodig voor die ondernemers om aan de norm te voldoen?
Het is schadelijk dat het plan natuurdoelanalyses buiten de vergunningverlening laat, de analyses door overheden die laten zien wat de huidige staat is van de natuur in een Natura 2000-gebied. Natuurdoelanalyses bewust terzijde schuiven zorgt voor een feitenvrij stikstofbeleid. - Natuurmonumenten
Daarnaast zijn voor de meer dan honderd stikstofgevoelige natuurgebieden snel maatregelen nodig. Dit plan gaat uit van een verplichte aanpak in maximaal vijf gebieden en voor de rest een grotendeels vrijwillige aanpak tot 2030. Om van het slot te komen is ook in deze gebieden zo snel mogelijk een wettelijke borging nodig, waarin wordt vastgelegd hoe groot de zones rond natuurgebieden zijn en welke extra reductie gerealiseerd moet worden om verslechtering te voorkomen. Uiteraard in combinatie met middelen en mogelijkheden voor boeren en ondernemers om daaraan te voldoen.
Juridisch geborgd pakket cruciaal
Alleen wanneer het kabinet deze punten verder invult ontstaat een aanpak die standhoudt voor de rechter én in de praktijk. Pas dan kunnen PAS-melders gelegaliseerd worden. En pas dan krijgen ondernemers die willen investeren weer een vergunning voor woningen, duurzamere fabrieken of energieprojecten, en overheden voor wegen, dijken of defensie.
Zoals ook de Landsadvocaat aangeeft, is een volledig, concreet uitgewerkt en juridisch geborgd pakket cruciaal. Vanuit die overtuiging hebben VNO-NCW, Bouwend Nederland, Natuurmonumenten en Natuur & Milieu eerder het Emissiereductieplan gepresenteerd. Dit plan is gebaseerd op wetenschappelijke inzichten en heeft inmiddels brede steun in de Tweede Kamer en in de samenleving. Het is nu aan het kabinet om tot een concreet uitgewerkt totaalpakket te komen, om Nederland zo snel mogelijk van het slot te halen.
