Steekmug
Zacht zoemend vliegt ze door het slaapkamerraam naar binnen. Recht op haar doel af. Voorzichtig steekt ze haar snuit in het nietsvermoedende slachtoffer. Een slaperige hand maait over haar heen. Maar het is gelukt. De portie bloed is precies wat ze nodig had voor een nieuwe generatie steekmuggen. Op naar water om eitjes te leggen.
In Nederland leven zo’n 40 soorten steekmuggen. Daar zitten ook nieuwelingen tussen, zoals de Aziatische tijgermug. Maar de soort die iedereen kent, is de gewone huissteekmug. Die leeft - zoals de naam al zegt - het liefst in en rond onze huizen en kan ons daar flink storen. Sommige vrouwtjes blijven zelfs in de winter actief en gaan ook dan op zoek naar bloed.
Vrouwtje van de steekmug
Zoemende muggen
Vrouwtjes zoemen en steken, mannetjes doen dat niet. Door het gezoem maken vrouwtjes duidelijk waar ze zijn. Om dat gezoem op te sporen, hebben mannetjes heel veel haartjes op hun antennen. Op die haartjes zitten sensoren, waarmee ze het gezoem van de vrouwtjes horen. Elke muggensoort maakt zijn eigen geluid. Zo herkennen de mannetjes de vrouwtjes van hun eigen soort en paren ze niet met de verkeerde.
De antennes van de mannetjes (rechts) zien er pluiziger uit dan die van de vrouwtjes (links).
Speurmug
De antennen van een steekmug zijn zo fijngevoelig, dat ze ons op een afstand van wel 70 meter kan ruiken. Zonder dat we het weten laten we een compleet geurspoor achter. Zoals het koolzuur in onze adem en stofjes die we via onze huid uitstoten. Dat geurprofiel is voor iedereen anders. De ene persoon ruikt voor de steekmug net iets lekkerder dan de ander.
Steeksnuit
Na de paring gaat het vrouwtje op zoek naar vers bloed. Daar zitten de eiwitten in die ze nodig heeft voor haar eitjes. Het zijn dus alleen de vrouwtjes die steken. De naaldvorige kaken passen precies op elkaar en vormen zo een soort injectienaald. Mannetjes hebben geen bloed nodig en voeden zich alleen met nectar. Zo dragen ze bij aan de bestuiving van planten.
Onderwaterleven
Een steekmug legt haar eitjes het liefst in stilstaand water. In een verstopte dakgoot of een volgelopen bloempot bijvoorbeeld. Een goede reden dus om die regelmatig leeg te gooien. Na een paar dagen komt er uit het ei een piepkleine larve. Meestal zie je de larven aan de oppervlakte zweven. Daar zit het meeste voedsel in: microscopisch kleine algen en dieren. Via een buisje halen ze zuurstof uit de lucht. Bij gevaar duiken ze wild bewegend onder. Na vier vervellingen, verpopt de larve zich en komt er een volwassen steekmug tevoorschijn.
Larve met zuurstofbuis
Het nut van de mug
Muggenlarven filteren algen uit het water. Dat wordt steeds belangrijker, want door klimaatverandering hebben we steeds vaker te maken met rijke algengroei, soms ook giftige. Op hun beurt zijn de larven voedsel voor vissen, kikkers, libellen en waterkevers. Zwaluwen en vleermuizen eten gigantische hoeveelheden volwassen muggen.
