Na een moeizame start toch een goed weidevogelseizoen in Fryslân!
Het wordt de laatste weken stiller en stiller in de Friese weidevogelgebieden. Hoewel er nog veel eenden met pas uitgekomen kuikens zwemmen en de laatste visdieven en kluten zelfs nog op hun eieren zitten, zijn de meeste kuikens van grutto, kievit en tureluur inmiddels vliegvlug. Een enkel paartje alarmeert nog wanneer boswachter Simon de Winter ter controle door het veld loopt. De Winter: “Het is een vreemd broedseizoen geweest. Door de extreme kou in maart en de hoge predatiedruk leek het in eerste instantie slecht af te lopen dit jaar. Het lang aanhoudende mooie weer en het feit dat veel broedpaartjes aan een tweede leg begonnen, maakte echter veel goed.”
Broedpaartjes
De Winter heeft een eerste balans opgemaakt: “We zien dat vooral de grutto en tureluur uiteindelijk een succesvol broedseizoen achter de rug hebben. Ongeveer 430 broedpaartjes grutto en 180 paartjes tureluur wisten onze gebieden dit jaar te vinden. Ook de kievit bracht na een moeizame start uiteindelijk nog flink wat jongen groot maar het aantal broedparen was wel lager dan voorgaande jaren. In alle gebieden broedden ook hoge aantallen kluten. In het Hegewiersterfjild bijvoorbeeld broedden meer dan 100 paar van deze soort en nog steeds lopen er overal kluten met jongen rond. Het lijkt dus voor deze soort gelukkig een uitstekend jaar te worden. Opvallend dit jaar is het hoge aantal broedpaartjes van de zomertaling.”
Moeizame start
Het broedseizoen kwam door de koude maand maart laat op gang. De Winter: “Aanvankelijk leek het een goed muizenjaar te worden. Door de kou viel dat erg tegen, waardoor predatoren meer aangewezen waren op de eieren van weidevogels. Er zijn in die periode veel legsels verloren gegaan.” Vanaf half april kwam daar verandering in. “Veel vogels begonnen aan een tweede leg en deze eieren kwamen wél uit. Door het aanhoudende mooie weer waren er veel insecten beschikbaar voor de kuikens, wat flink heeft bijgedragen aan het broedsucces.”
Gruttokuikens komen uit het ei
Broedseizoen voorbij
Vanaf half juni loopt het weidevogelbroedseizoen op haar einde en mag er in principe weer worden gemaaid in de Friese weidevogelgebieden. Althans, pas nadat de gebieden vrijgegeven zijn. Zolang er nog alarmerende weidevogels opvliegen tijdens een controleronde, zijn er kuikens die nog niet kunnen vliegen. De gebieden worden daarom vanaf half juni geregeld gecontroleerd door de boswachters en vrijwilligers. Als er geen alarmerende vogels meer in de percelen worden gezien of gehoord is dit het sein voor de pachters dat er veilig gemaaid kan worden.
Onderzoek
Twee belangrijke factoren die van invloed zijn op het broedsucces van weidevogels zijn het aantal insecten tijdens de kuikenfase en de predatiedruk. Beide zijn dit jaar in opdracht van Natuurmonumenten onderzocht. In de Lionserpolder bij Jorwert werd onderzoek gedaan naar het aantal beschikbare insecten gedurende het broedseizoen en op Skrins bij Easterlittens is door middel van camera- en DNA-onderzoek in kaart gebracht welke soorten predatoren de weidevogellegsels opeten. Nu het broedseizoen bijna is afgelopen worden de resultaten verzameld en geanalyseerd waarna deze in de loop van de zomer bekend worden gemaakt.
De vijf Friese weidevogelgebieden Skrok, Skrins, Lionserpolder, Filenspolder en het Hegewiersterfjild beslaan gezamenlijk 520 hectare. Ze liggen verspreid in de Greidhoeke en de Lytse Bouwhoeke, ten zuidwesten van Leeuwarden.
Grutto's op Skrins alarmeren boven een vermoedelijke rover
