Ga direct naar inhoud
Nieuws

Veldmuizen op de Friese prairie

10 augustus 2019 | Hanneke Wijnja

Het jaar verloopt weer bijzonder grillig in de Friese weidevogelgebieden in de Greidhoeke. De droogte houdt de gemoederen bezig, maar ook de muizenplaag speelt Zuid-West Friesland parten. De kranten spreken van 'droge prairielandschappen' als gevolg van het enorme aantal veldmuizen. Veel diersoorten ondervinden echter voordeel van dit overvloedige voedselaanbod.

Muizenplaag Skrok 2019

Extreem veel muizen

Ook onze weidevogelgebieden Skrok, Skrins en de Lionserpolder herbergen grote hoeveelheden veldmuizen die het kruidenrijke grasland op sommige plekken volledig bruin doen kleuren. Ze zitten tussen de kleilaag op zo'n 20 tot 30 centimeter diepte waar ze de wortels van het gras aanknagen. Het gras sterft daardoor af. De oorzaak van de extreme aantallen is nog altijd onbekend maar het warme en droge najaar van 2018 en de daaropvolgende zachte winter met het droge voorjaar zullen zeker een rol gespeeld hebben.

Roofvogels profiteren

Eén van de effecten van zo'n hoge muizenpopulatie is een explosieve stijging van het aantal roofvogels. Vele buizerds, bruine kiekendieven, torenvalken maar ook diverse soorten uilen doen zich tegoed aan de overvloedige voedselbron. Ze hebben grotere broedsels dan normaal en veel paren zijn begonnen aan een tweede legsel omdat er zo veel voedselaanbod is. Zo zijn ook de kerkuilen in de schuur van het beheerkantoor van Natuurmonumenten op Skrok opnieuw tot broeden gekomen.

Bruine kiekendief

Bruine kiekendief

Velduilen

Opvallend is ook het aantal zeldzame en bedreigde velduilen. Deze soort profiteert zichtbaar van de muizeninvasie. Volgens Sovon zijn er al meer dan zestig broedende paren in de Friese weilanden geteld, terwijl er gewoonlijk ongeveer twintig paren in heel Nederland broeden! Ze zijn veelvuldig te zien in onze natuurgebieden en broeden open en bloot midden in het veld.

Weidevogels

Omdat het een goed muizenjaar is, zijn veel roofdieren dus vooral druk met het opeten van die muizen. En dat betekent op veel plaatsen dat er minder weidevogelkuikens zijn opgegeten. Al is dat niet voor ieder gebied hetzelfde. Binnenkort publiceren we de broedresultaten van dit seizoen en wordt duidelijk wat het effect geweest is van de grote hoeveelheid veldmuizen.

Velduil

Velduil

Hoogtepunt

De muizenplaag is waarschijnlijk nog niet op zijn hoogtepunt. Sommige Friese melkveehouders zijn inmiddels overgegaan tot actie en hebben hun weides onder water gezet om de muizen te verdrinken. Misschien zal de regen die nu dan toch eindelijk uit de lucht valt, de muizenpopulatie een slag toebrengen. Hoe dan ook, voorspelbaar is de natuur nooit.

Beleef de Greidhoeke

Wil je komen genieten van de roofvogels en misschien zelfs een velduil spotten? Er loopt een fietsroute langs de weidevogelgebieden in de Greidhoeke. De gebieden Skrok en Skrins beschikken over een vogelkijkhut van waaruit je de vogels kunt bespieden. Zorg wel dat je je verrekijker bij de hand hebt!

Hanneke Wijnja
Hanneke Wijnja