Weidevogelbroedseizoen 2020 in de Greidhoeke

Vreemd voorjaar

Het broedseizoen startte in maart met corona, wat het werk van de vrijwilligers, onderzoekers en boswachters bemoeilijkte. Er viel nauwelijks regen, en ook in april, mei en juni bleef het droog. Mensen profiteerden hier tijdens de eerste coronagolf van, maar in het veld droogde de bodem zo uit dat die bikkelhard werd. Simon: “Vogels kregen hun snavels niet meer de grond in. Regenwormen werden onbereikbaar en er waren minder insecten, waardoor er te weinig voedsel was voor volwassen vogels en kuikens. We zagen dat vogels in slechte conditie waren en dat ze pas laat of helemaal niet aan de leg gingen.”

Camera onderzoek

Een groot aantal weidevogelnesten werd dit voorjaar gevolgd met behulp van camera's (gefinancierd door de provincie Fryslân). Al jaren komen er minder en minder eieren uit en met dit onderzoek moet worden vastgesteld hoe dat komt. Het is bekend dat er steeds minder geschikt leefgebied is voor weidevogels, maar er speelt meer. Simon verzucht: “Te veel eieren - maar ook volwassen vogels op het nest - vallen ten prooi aan predatoren. Zo zagen we op de camera’s onder andere steenmarter, bunzing, zwarte kraai maar ook de huiskat als dader.” Door aan te tonen om welke predatoren het gaat kunnen er gericht maatregelen worden genomen. "Lastig is dat het aantal predatoren door een muizenplaag zoals in 2019 sterk toeneemt. Dit jaar waren er veel minder muizen en gingen ze vervolgens op zoek naar ander voedsel, zoals weidevogels."

We maakten dit voorjaar een serie vlogs over het broedseizoen. Hier de aflevering over het cameraonderzoek naar nestpredatie op Skrok:

Historisch dieptepunt

Er werden dit jaar in de drie weidevogelgebieden 244 broedpaartjes grutto, 95 paar tureluur, 157 paar kievit en 22 paar scholekster geteld. Dat klinkt niet eens slecht; echter bleek uit tellingen dat ze weinig tot geen kuikens groot kregen. "Neem de grutto” zegt Simon, “die leeft relatief lang. Dat betekent dat één slecht jaar niet direct rampzalig is. We zien in Nederland echter al sinds 2014 dat er minder jongen groot komen dan dat er oudere vogels dood gaan. Daarmee heeft het lage broedsucces van de grutto direct invloed op het voortbestaan van de soort. Inmiddels naderen we wel een kritieke ondergrens.” De broedresultaten worden jaarlijks samengevoegd met alle resultaten uit de provincie Fryslân en gepresenteerd in het jaarverslag "Weidevogels in Fryslân". 

Weidevogelvriendelijke Greidhoeke

Om weidevogels te behouden zijn maatregelen nodig zoals droogtebestrijding en predatiebeheer. Simon: “Het ontbreken van voldoende geschikt broedgebied blijft echter het belangrijkste probleem. Hoe groter de weidevogelgebieden des te meer kans op een hoger broedsucces en des te weerbaarder de weidevogels. We streven daarom naar een Greidhoeke met een robuust kerngebied en direct daaromheen meer weidevogelvriendelijke weilanden. Daar spelen de lokale boeren, maar ook de provincie en het waterschap, een onmisbare rol in.”