Column stadsboswachter Maurice: Wat heeft de natuur er aan?
Stadsboswachter Maurice Kruk werkt aan de Noordrand van Rotterdam, op het Rotterdams platteland en bij Melkschuur Zuidpolder. Samen met vrijwilligers onderhoudt hij hier de oer-Hollandse poldernatuur. Of laat hij natuurliefhebbers tijdens een wandeling vanaf Rotterdam CS zien dat natuur overal is, ook in de stad!
Wat heeft de natuur er aan?
Er zijn mensen die zich bij activiteiten (zoals diverse vormen van recreatie) in natuurgebieden afvragen: “wat heeft de natuur er eigenlijk aan?” Wat men dan eigenlijk bedoelt met ‘de natuur’ en wat ‘er aan hebben’ precies betekent, is vaak niet duidelijk. Met ‘de natuur’ wordt veelal natuur bedoeld waar de mens geen, of in elk geval zo min mogelijk, een rol speelt. Waaróm de mens geen rol mag hebben, blijft echter een onbeantwoorde vraag. Maar kennelijk vindt men dat als mensen geen rol in ‘de natuur’ hebben, het per definitie ‘goed’ is. Deze natuurliefhebbers hebben dus ook een zekere afkeer van mensen, de mens kan in hun ogen immers geen goed doen in ‘de natuur’. In de woorden van Willem van Toorn in Leesbaar Landschap (1998): “Natuur is mooi, en zuiver, en ongerept. De rest van de wereld is eigenlijk slecht, smerig en namaak.”
Natuurlijk zijn er talloze voorbeelden te noemen van menselijk handelen die je als negatief voor ‘de natuur’ zou kunnen beoordelen. Grote afname of zelfs uitsterven van soorten bijvoorbeeld. Begrijpelijk dus dat het idee ontstaat dat we er dan maar beter van af kunnen blijven, en er letterlijk afstand van moeten nemen. Maar daarmee plaatsen we de mens ook buiten ‘de natuur’. En dat is vreemd, want mensen zijn natuurlijk gewoon onderdeel van een groter geheel dat we ‘natuur’ noemen, één van de vele soorten op aarde. En met élk handelen hebben we invloed op onze omgeving.
Er zijn daarom óók voorbeelden te vinden waar menselijk handelen kan leiden tot wat je als positief voor ‘de natuur’ zou kunnen kwalificeren. Bijvoorbeeld verhoging van de biodiversiteit door een bepaald beheer. En dan is de vraag: is verhogen van de biodiversiteit iets waar ‘de natuur wat aan heeft’? ‘De natuur’ heeft daar zelf echter geen mening over, natuur is slechts, en speelt in op de omstandigheden die er zijn. Het zijn mensen die waarde aan iets hechten en die bepaalde waarden hoger achten dan andere. Het zijn mensen die iets als negatief of positief kwalificeren. Oftewel, het antwoord op een simpele vraag als ‘wat heeft de natuur er aan?’ is niets anders dan een menselijk oordeel, een oordeel over wat je ‘natuur’ vindt én wat je vindt dat ‘er aan hebben’ precies betekent. Ik ben benieuwd.
Meer stadsboswachter Maurice?
Voor een dagelijks kijkje achter de schermen, prachtige foto's of het laatste nieuws kun je boswachter Maurice volgen op Twitter!
Of kijk hier voor de eerdere columns van stadsboswachter Maurice >>
