Natuurherstel Witte Veen

Waarom is natuurherstel Witte Veen nodig?

Om de unieke kwaliteit van de natuur in het gebied te behouden en versterken zijn ingrepen nodig. Want een teveel aan stikstof en extreme droogte bedreigt deze unieke natuur. Met een pakket aan verschillende natuurherstelmaatregelen houden we water langer vast, vergroten we de (natte) heide en zorgen we voor een betere waterkwaliteit van vennen.

Natura 2000 gebied

Het Witte Veen is onderdeel van een keten van hoogveengebieden langs de Duitse grens. Veel van deze gebieden zijn opgenomen in Natura 2000, het Europese netwerk van beschermde natuurgebieden. Ze hebben die beschermingsstatus vanwege hun zeldzaamheid en omdat ze een onmisbaar leefgebied zijn voor veel bijzondere en unieke soorten als hoogveenglanslibel, heideblauwtje, glimworm, nachtzwaluw, boomkikker, éénarig wollegras, veenpluis en gasten als kraanvogel.

Klimaatbuffer

Naast beschermd natuurgebied en huis voor vele soorten is het Witte Veen ook een belangrijke klimaatbuffer. Want hoogveen houdt water én CO2 vast. Daarom ook steunt Europa dit hoogveenherstelproject met een subsidie vanuit het LIFE Climate programma.

Geliefd wandel- en fietsgebied

En niet te vergeten komen vele mensen op adem en tot rust in het Witte Veen. Voor zowel omwonenden, dagjesmensen, als verblijfsrecreanten uit binnen- en buitenland is het Witte Veen een geliefd wandel- en fietsgebied.

Hoe zit het ook alweer met hoogveen?

Hoogveen, of liever gezegd hoogveenmos, groeit boven de grond. Goed om te weten dat hoogveen alleen kan leven en groeien als water lang wordt vastgehouden, als er weinig wisselingen in de waterstand zijn en het water van een constante, voedselarme kwaliteit is.

Typische hoogveenplanten kunnen namelijk toe met weinig voedingsstoffen en groeien heel traag. Stikstof werkt als mest voor deze planten en verstoort het gehele systeem.

Natuurmonumenten ziet dit in het Witte Veen helaas ook gebeuren en gaat dus nu aan de slag om de effecten van een teveel aan stikstof en een ongunstige waterstand tegen te gaan.

"Ik hoop en verwacht dat na de werkzaamheden in het Witte Veen het hoogveen weer volop gaat groeien. Uit inventarisaties blijkt er al een duidelijke toename van veenmosgroei te zijn na uitvoering van eerdere herstelmaatregelen."

Jeroen Waanders, boswachter in het Witte Veen

Hoogveen en bomen

Een goed hoogveenlandschap is nat en drassig. Hier groeien dus ook geen bomen. Zij kunnen niet tegen natte voeten. In het Witte Veen staan bomen op plekken waar ze eigenlijk niet horen. Aan de randen van het veen haalt Natuurmonumenten bomen weg om te zorgen dat dit cruciale water in het veen blijft en niet meer verdampd via de bomen. Bijkomend voordeel is dat fietser en wandelaar straks een veel beter en ruimer zicht hebben over het veen.

Droge voeten voor onze buren

Rondom het natuurgebied liggen stukken landbouwgrond. Om het omliggende boerenland goed en effectief te kunnen bewerken, heeft de landbouw bij voorkeur een lager waterpeil dan het natuurgebied. Ook staan vlak naast het natuurgebied enkele woningen. De grenssloten om het Witte Veen zorgen ervoor dat de omgeving droge voeten houdt. 

Wat gaan we doen?

• We verwijderen stukken bos ten gunste van hoogveen-ontwikkeling en vochtige heide;
• We herstellen de hoogveendamwand die water helpt vasthouden en plaatsen of vervangen enkele stuwtjes;
• We dempen greppels die water afvoeren binnenin het gebied;
• We herstellen oude vennen en verbeteren de waterkwaliteit van huidige vennen;
• We maaien delen van het gebied of plaggen ze kleinschalig;
• We starten onderzoek naar hoeveel CO2 hoogveen extra kan opslaan

Planning

Aannemer Negam start op 12 december 2022 met de eerste werkzaamheden in het noordelijk deel. Zie onderstaande kaart welke precies. Klik hier voor een grotere kaart (pdf). Het totale project wordt in meerdere jaren uitgevoerd.

Meer info

In onderstaande video krijg je in 3 minuten uitleg over het project van boswachter Jeroen. Wil je meer informatie over dit project? Mail ons je vraag op [email protected]. Je kunt je via dit adres ook abonneren op onze e-mailnieuwsbrief 'Bericht van de Boswachter' over dit project. Of loop even binnen bij De Wakel in Haaksbergen.

Project in de pers

- RTV Oost maakte in 2021 deze reportage >>

- Tubantia publiceerde op 28 januari 2023 dit artikel>>

- RTV Oost maakte op 28 januari 2023 deze reportage >>

Mede mogelijk

We voeren dit project uit in het kader van Ontwikkelopgave Natura 2000. Daarmee participeren provincie Overijssel en gemeente Haaksbergen in de project. Het ministerie van LNV draagt bij via Versneld Natuurherstel. De Europese Unie subsidieert het natuurherstel vanuit het LIFE Multi Peat project. Hierbij wordt in 5 landen gewerkt aan herstel van (hoog)veen om te kijken hoe dat bijdraagt aan het behalen van klimaatdoelen.