Nu goed te zien: vogels in je eigen (stads)tuin
Sommige oplettende kijkers hebben het misschien al gezien: in dit jaargetijde zijn er meer merels en roodborsten in de tuin dan gewoonlijk. Reden hiervoor is dat Nederlandse populatie in de winter wordt uitgebreid met vogels uit meer noordelijke gebieden. Bovendien trekken groepjes verschillende soorten mezen met elkaar op om naar voedsel te zoeken en zijn veel bij voedertafels te zien.
Maurice Kruk, stadsboswachter bij Natuurmonumenten, mijmert: “Het heeft zeker wat, drommen vogeltjes in de tuin terwijl jij warm en droog naar buiten staart. Het is geen toeval dat veel tuinvogels nu rondom de voedertafels scharrelen. Er is nu eenmaal minder voedsel voorhanden én er zijn meer vogels in de winter.”
Verschil nauwelijks te zien
De verschillen tussen een ‘Nederlandse’ roodborst of merel en soortgenoten uit het noorden zijn nauwelijks of in het geheel niet te zien. Bovendien komt het voor dat de standvogels van hier verder zuidelijk trekken wanneer het te druk wordt. Zeker de territoriale roodborst duldt meestal geen soortgenoten, hoewel dat buiten de broedtijd nog wel mee kan vallen. De merel was vroeger een schuwe bosvogel, maar inmiddels een algemene stads(tuin)vogel. “Merels komen veel voor, meer dan 900.000 broedparen in Nederland”, zegt Maurice Kruk, stadsboswachter en actief op het Rotterdams platteland.
Fotograaf: Klazien Bunschoten-bus
Fotograaf: C.M.J. Reinartz-Verstegen Roodborst Merel
Fotograaf: Ricardo Atsma
Fotograaf: Marijke Kemps Pimpelmees Koolmees
Help de vogels de winter door
“Het is dan ook niet erg om in de winter de tuinvogels een handje te helpen”, stelt hij. Schoongemaakte nestkasten (alleen met een beetje heet water) kunnen in de winter goed gebruikt worden ter beschutting en overnachting, door vooral kleinere vogels zoals de winterkoning, pimpelmees en glanskop. November en december zijn goede maanden om nieuwe vogelhuisjes op te hangen.
Rustige plek
Stadsboswachter Maurice tipt: “Zorg voor een rustige plek uit de wind, op 2 tot 4 meter hoogte, met niet te veel zon.” Als het gaat vriezen, kan er verschillende soorten voer en pinda’s worden aangeboden met een klein bakje water. “Het voordeel van de winter is dat vogels makkelijker te zien zijn omdat het loof van de bomen is”, vertelt stadsboswachter Maurice. “Maar dit geldt ook voor de roofvogels en katten die stilletjes op de loer liggen. Zet het voer en water op een veilige plek voor de vogels, zodat zij geen makkelijke prooi zijn voor de roofdieren.”
Meer tips van stadsboswachter Maurice
- Tip 1: Bij Melkschuur Zuidpolder op het Rotterdams platteland zorgen we voor voldoende schuil- en overwinteringsplek voor kleine zoogdieren en insecten. Zelf kun je ook zorgen voor goede natuurlijke schuilplekken en een meer natuurlijk hapje eten in de vorm van doornige, besdragende struiken in je tuin, zoals bijvoorbeeld de meidoorn of sleedoorn. Ook een met klimop begroeide schutting of boom kan een goede schuilplek voor vogels zijn.
- Tip 2: Laat uitgebloeide planten staan en afgevallen blad lekker in je tuin liggen. Daarin kunnen vogels insecten vinden als voedsel.
Verdwaalde gasten
In oktober en november kan het heel soms voorkomen dat er een houtsnip een openstaand portiek in schiet of zich in het slechtste geval tegen het raam te pletter vliegt. Deze doorgaans schuwe bosvogel met een lange snavel is vooral ’s nachts actief en vliegt in de schemering, vermoedelijk op weg naar de Britse eilanden of zuidwest Europa om de winter door te brengen. Het kan dan voorkomen dat hij in een stad belandt, waar het vaak warmer is. Stadsboswachter Maurice: “De vogel kan moeilijk diepte schatten of heeft geen ervaring met ruiten en ramen. Als het dier nog leeft, laat het dan met rust, het vindt vaak zelf de uitgang weer. Als het dier dood is, geef dat dan door op de website van Sovon Vogelonderzoek Nederland.”
Maak je tuin vogelproof!
Wil jij de vogels een handje helpen? Nestkasten en verantwoord vogelvoer zijn verkrijgbaar via de webshop van Natuurmonumenten.
