Wandelroute Holland op z'n mooist - Naardermeer

6 uur 10

18,5 km

Over de route

Kijk tijdens deze wandeling door de ogen van de Haagse School schilders en Thijsse naar het Hollandse landschap.

Samen met onderwijzer en veldbioloog Jac. P. Thijsse zagen de schilders de ongerepte natuur in Nederland verdwijnen. Zoals het Naardermeer, dat een vuilstort dreigde te worden voor het snelgroeiende Amsterdam. Thijsse wierp zich op als beschermheer van 'de waardeloze plas'. En met succes! Hij richtte Natuurmonumenten op en kocht in 1906 het Naardermeer op. Wat Thijsse voor elkaar kreeg met zijn pen, deed de Haagse School met het penseel.

Geniet tijdens deze wandeling van het Hollandse landschap zoals de schilders van de Haagse School het zagen. En zoals Thijsse schreef: "Ik weet niet of u van schilderijen houdt, deze wandeling is vol Roelofs en Gabriël".

Let op: tot vrijdag 19 april 2024 kun je niet over het Laarzenpad in de Hilversumse Bovenmeent i.v.m. werkzaamheden en het natte weer van deze winter. Vervolg je weg over de Melkmeent en de Naardermeer (staat ook aangegeven op paneel in het veld).

Waar kun je starten

Startpunt

Gasterij Stadzigt

Meerkade 2a, 1412 AB Naarden (NH)

Wat kom je onderweg tegen?

1. Bonte wei

Veel van wat de Haagse School nog weid en zijd aantrof is zeldzaam geworden. De bloemrijke graslanden zoals Thijsse beschreef in zijn Verkade-album ‘De bonte wei’ zijn tegenwoordig zo bont niet meer. In de landbouw is de productiviteit sterk gegroeid, door nieuwe technieken, intensivering en schaalvergroting. Overbemesting, bestrijdingsmiddelen en verdergaande ontwatering zorgden voor het verdwijnen van de variatie in de weilanden.

Hier, op het terrein bij Stadzigt, vind je nog die weilanden rijk aan bloemen en insectenleven. Net achter de klaphekjes bij het botenhuis liggen bloemrijke hooilandjes. Daar tref je zelfs zeldzame planten als orchideeën, moeraswolfsklauw en zonnedauw.

2. Eendenkooi

Eendenkooien waren aan het begin van de 19e eeuw nog volop in bedrijf. Alleen al in het Naardermeer lagen vier kooien. In heel Nederland waren het er vele honderden. Het huisje Kooilust was van oudsher de dienstwoning van de kooiker die in de eendenkooi zijn brood verdiende. En met resultaat, kooikers vingen soms wel duizenden eenden per seizoen. Er moeten in Nederland enorm veel eenden zijn geweest.

De kooi ligt enkele honderden meters achter de woning, aan de rand van het Naardermeer. Tamme eenden lokten de wilde eenden in de val. Keffende kooikerhondjes zorgden voor het laatste zetje richting vangnet.

3. De Machine

Aan het einde van de 19e eeuw probeerde men het Naardermeer droog te leggen met een - voor die dagen - hypermodern stoomgemaal. Toenmalig eigenaar Jan Willem Hendrik Rutgers van Rozenburg het meer veranderen in landbouwgrond en zo fortuin maken. Dit plan mislukte jammerlijk en de familie ging er financieel bijna aan onderdoor. Maar al te graag wilden ze van de riskante onderneming af. In 1904 toonde de gemeente Amsterdam belangstelling. Via de spoorlijn wilden bestuurders hier huisvuil dumpen. Ook Thijsse zag de waarde van het gebied, maar dan als natuur- en vogelreservaat. Hij richtte in 1905 Vereniging Natuurmonumenten en kocht een jaar later het Naardermeer op. Zo kon het beschermd worden als natuurgebied en was de toekomst veiliggesteld.