Oosterschelde zomerserie deel 3: Innige haai in de Oosterschelde

Ampullen van Lorenzini

Voor het opsporen van die prooien heeft de hondshaai een prachtige techniek in huis. Dankzij honderden elektroreceptoren in de kop, de zogeheten Ampullen van Lorenzini, is hij in staat minieme elektriciteitsvelden te ontdekken die veroorzaakt worden door dieren. ‘Dankzij deze elektrische oriëntatie kan hij zelfs prooien verborgen onder het zand feilloos ontdekken’, vertelt boswachter Paul Begijn van Natuurmonumenten.

Innig paren

Hondshaaien paren innig. En dat is bijzonder voor een vis. De meeste vissen laten immers eieren (kuit) en zaad (hom) gewoon los in het water in de hoop dat ei en zaad elkaar vinden. Zo niet de hondshaai. De bevruchting is bij hen inwendig. Tijdens het paaien kronkelt de man zich helemaal om het vrouwtje heen en brengt zijn sperma bij haar naar binnen. Boswachter Begijn: ‘In het voorjaar zet het vrouwtje de eitjes een voor een af. Elk eitje is omgeven door een eikapsel met vier lange draden. Deze vind je nogal eens op het strand.’ De eitjes komen pas na 9 tot 11 maanden uit. Ook de larve ‘neemt de tijd’ en is pas na twee jaar klaar voor voortplanting.

Kwetsbaar

In vergelijking met andere vissen produceert de hondshaai maar heel weinig eitjes; zo’n 20 tegenover het extreme aantal van tot wel één miljoen eitjes van de kabeljauw. Het kleine aantal nakomelingen en de lange tijd die de jonge hondshaai nodig heeft om zelf aan voortplanting te beginnen, maakt hem kwetsbaar. Zeker ook omdat de vis op de bodem leeft. Vissers die vissen op schol en ander platvis trekken netten over de zeebodem en vangen daarmee ook hondshaaien op. Jammer, jammer. Haaien in de Oosterschelde zijn het beschermen waard!

Onderwaterreservaat

De kwetsbare natuur van de Oosterschelde is het beschermen meer dan waard. Boswachter Begijn: “Met een evenwichtig mate van gebruik kan iedereen van de Oosterschelde blijven genieten en kunnen we de kwetsbare natuur beschermen en herstellen. Een van onze wensen is het instellen van een onderwaterreservaat. Een of meerdere nader te bepalen plekken in de Oosterschelde krijgen daarbij een beschermde status als ‘rustgebied’. De natuur kan zich daar goed ontwikkelen en daarmee ook een kraamkamer zijn voor de rest van de Oosterschelde. Denk aan paaiende haaien en sepia’s. Met een onderwaterreservaat kunnen we

de kwetsbare onderwaterwereld beter beschermen voor de toekomst. Met andere partijen trekken we gezamenlijk op om deze ambitie verder te onderzoeken, uit te werken en uiteindelijk waar te maken.”

Oosterschelde-zomerserie ‘Bijzonder beschermd’

De Oosterschelde is het grootste en meest waterrijke nationale park van Nederland en wereldberoemd. Voor tienduizenden vogels op trek is deze zeearm onmisbaar. Ze eten er hun buikje vol op de voedselrijke zandplaten. De onderwaterwereld is al even rijk met schelpdieren, krabben, kreeften en vissen in alle soorten en maten. Zelfs haaien, sepia’s, zeepaardjes en bruinvissen vinden in de Oosterschelde een goed leefgebied. Volop natuur in dit nationaal park. Natuur die goed beschermd moet worden, want ze staat onder druk. Natuurmonumenten zet zich in voor versterking van de natuur in en rond de Oosterschelde. Vooral de onderwaternatuur verdient betere bescherming. Dat doen we graag. En niet alleen voor de natuur zelf; ook voor jou. Met wandel- en fietsroutes, kijkhutten, activiteiten en de Deltawagen biedt Natuurmonumenten de mogelijkheid om ervan te genieten. Kom kijken, ervaar de rijkdom van de Oosterschelde. Je bent welkom!

Onbekend maakt onbemind. Vandaar zes portretten van slimme en grappige onderwater-wezens in onze zomerserie. Of kom langs de deltawagen: van 3 juni t/m 15 september dagelijks te bezoeken tussen 10.00 en 17.00 uur. Locatie: Plompe Toren, Burghsluis

In de volgende zomerserie: Een geduchte rover – de zeester